مبارک، عروسک سیاهروی و سپیدگوی ایرانی که در تمام طول سال انتظار همین یک هفته را میکشد، از شنبه گذشته به تیتر اول روزنامهها تبدیل شد و یک هفته یکهتازی کرد، اما او نیز از همان ابتدا میدانست خیلی زود دوباره باید به صندوقهای قدیمی بازگردد و لابهلای خاک و گرد، بیجان و افسرده، سرش را روی شانه خم کند و یک سال تمام انتظار جشنواره بعدی را بکشد. چه میشود کرد؟ تئاتر عروسکی است و تنها یک جشنواره در تمام طول سال.
با این حال، امسال شانس مبارک گفته بود؛ مراسم اختتامیه درست همزمان با جشنهای باشکوه میلاد حضرت مهدی عج، حال و هوای دیگری. داشت و بدرقه او حال و هوای دیگری. در این مراسم، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی حضور داشت و طبق روال، سخنرانی هم کرد.
به نوشته فارس، محمدحسین صفار هرندی گفت: «نمایش عروسکی در ایران از جایگاه پذیرفتهای برخوردار است و این امر از سویی به لطافت ایرانی هنرمندان و از سوی دیگر به مخاطبان باز میگردد.
اگر تئاتر در نوع خود مخاطبان اهل اندیشه دارد، نمایش عروسکی هنری دارد که میتواند تمام اقشار جامعه را مجذوب خود کند. تئاتر عروسکی میتواند پیام مستقیم را در صحنه به مخاطب بدهد.»
اما وقتی وزیر ارشاد این سخنان را میگفت، قیافه مبارک هر لحظه دیدنیتر میشد. صورت سیاهش هر لحظه جمعتر میشد و ترکیبی از تعجب و اندوه در آن موج میزد. مبارک فکر میکرد که «حتما منظور آقای وزیر از جایگاه پذیرفته، همان صندوقخانه دلگیر تئاتر شهر است. شاید هم البته حکایت دیگری است و ما نمیدانیم. به هر حال، عروسکها باید آدمها را مراعات کنند.»
برندهها و جایزهها
هرچند که تا دوره پیش، هیچ کس به جایزه و رقابت و این چیزها توجهی نداشت، اما امسال قضیه فرق داشت و جشنواره برای نخستین بار بهصورت رقابتی برگزار شد.
آن هم این طور که دبیر میگوید: «توجه به بعد رقابتی جشنواره دوازدهم اهمیت زیادی داشت، بهخصوص که سالهای گذشته این جشنواره بهصورت غیررقابتی برپا میشد، ولی ما تلاش کردیم تا شرایط را برای رقابت گروهها ایجاد کنیم و امید داریم تا با برپایی این جشنواره، زمینهای فراهم شود که نمایش عروسکی رسالت واقعی خود را به انجام برساند.»
اینکه رسالت واقعی نمایش عروسکی چیست، یکی دیگر از مواردی بود که مبارک خیلی سر درنمیآورد و باز هم چهرهاش درهم رفت. اما رحمتالله محرابی برای دوره سیزدهم هم بهعنوان دبیر انتخاب شده است و در مراسم اختتامیه، حکم دبیری دوبارهاش را هم گرفت.
بنابراین میتوان مطمئن بود که سال آینده هم جشنواره رقابتی و البته در جستوجوی رسالت واقعیاش خواهد بود. شاید هم بتوان امیدوار بود که برای گرمتر شدن این رقابت و سرعت بخشیدن به انجام رسالت واقعی، جایزهها هم کمی چربتر شوند.
به هر حال 800-700 هزار تومان بعید است که نقش زیادی در ایجاد رقابت و انجام رسالت داشته باشد. هرچند که در بخش بینالملل اوضاع کمی بهتر بود و در این بین، نمایشهای «زمین و چرخ» و «ماکاندو» جایزه بهتری گرفتند؛
جایزه ویژه مسابقه بینالملل: تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و مبلغ 2500 دلار به گروه نمایش عروسکی زمین و چرخ به کارگردانی زهرا صبری و ماکاندو به کارگردانی آزاده انصاری. جالب اینکه اینجا هم 2500 دلار بین 2 گروه تقسیم شده است تا خیلی خوش نگذرد. در بخش ملی، برای همه اجزای نمایش برگزیده اعلام شد؛
از نمایشنامهنویسی تا موسیقی، از طراحی صحنه تا طراحی و ساخت عروسک، از عروسکگردانی تا کارگردانی. در بخش کارگردانی، با تقدیر از رجبعلی فلاح، کارگردان نمایش «عروس باران» و فروز هاشمی، کارگردان نمایش «در انتظار بهار» جایزه که شامل تندیس، دیپلم افتخار و 500هزار تومان بود، به سیامک بانیانی برای نمایش «سوسک پری» اهدا شد.
علاوه بر این، آن طور که ایسنا نوشته، هیات داوران، نمایشهای عروس باران، سوسک پری و «دار و دایره» به کارگردانی محسن قاسمی را به دبیرخانه جشنواره مریوان و نمایشهای «مبارک و دیو سیاه» به کارگردانی جواد تولمی و در انتظار بهار را به فستیوال شبانه تئاتر معرفی کرده است؛ ضمن اینکه نمایش میدانی عروس باران شایسته عقد قرارداد و اجرای عمومی دانسته شده است.
در بخش طراحی و ساخت عروسک نیز 400هزار تومان به فروز هاشمی برای طراحی عروسکهای نمایش در انتظار بهار اهدا شد و هیات داوران در بخش بازیدهندگان عروسک، جایزه 400هزار تومانی را به محمد مولایی برای نمایش دار و دایره اهدا کرد.
روزهای بیمبارک
با پایان گرفتن دوازدهمین جشنواره بینالمللی نمایش عروسکی در تالارهای اصلی، قشقایی و چهارسوی مجموعه تئاترشهر 3نمایش جدید روی صحنه میروند.
تالار اصلی از پنجم شهریور، میزبان اولین اجرای عمومی یک نمایش خارجی با نام «نقاشی با شبنم» نوشته و کار میروسلاو بنکا از کشور صربستان خواهد بود.
«فصل خون» عنوان نمایش جدید دیگری نوشته و کار ایوب آقاخانی است که از این هفته در تالار قشقایی اجرا خواهد شد و در تالار چهارسو نیز نمایش «بیداری خانه نسوان» نوشته و کار حسین کیانی روی صحنه میرود.